احیاگر عرفان و حکمت شیعی میرزا ابوالقاسم راز شیرازی

احیاگر بزرگ حکمت و عرفان شیعی سید ابوالقاسم حسینی شریفی ذَهبی مشهور به (راز) شیرازی

 

احیاگر بزرگ حکمت و عرفان شیعی سیدابوالقاسم حسینی شریفی ذهبی مشهور به راز شیرازی نابغه ی نادره ای است که چشم روزگار چون اویی را بسیار کمتر دیده است. اگر این شهسوار عالم عرفان را به تنهایی سند عرفان شیعه ی امامیه بنامیم سخنی به گزاف نگفته ایم. آثار بی بدیل و فراوان او که هریک شاهکاری از ذوق و معرفت و نوآوری است ، حجتی روشن بر این مدعا تواند بود. راز شیرازی جامع علم و عمل و حال و قال بود. هر هنری ظریف و دلپذیر که بتوان در اهل حکمت و عرفان سراغ گرفت به کمال دارا بود. همت آن کامل نظر ، در تربیت مستعدان از یک سو و یکه تازی در ساحت اندیشه و برهان و نویسندگی و شاعری از سوی دیگر همراه با عشقی آتشین نسبت به اهل عصمت و طهارت علیهم السلام جانی نو در حکمت و عرفان و کلا هویت معنوی شیعه ی امامیه دمید. با این همه پس از گذشت بیش از چهار نسل از درگذشت آن افتخار اهل معرفت ، هنوز شخصیتش در هاله ای از ابهام است ، چه او به تنهایی چندین دوره نسل معرفتی را در خویش گنجانده بود. آثار فراوان و متوع جناب راز که به گزارش فرزند ایشان [حضرت سید جلال الدین محمد مجدالاشرف] بالغ بر پانصد هزار سطر است ، در زمینه های مختلف از تفسیر و حدیث و عرفان تدوین یافته ، به رغم تکثر و گستردگی در محدوده ی تعریف شده ای از اسلوب فکری و بالطبع ساختاری ویژه - که حاکی از شخصیت تکامل یافته ی نویسنده ی آنهاست - قابل تعریف است. این ساختار جامع و شگفت انگیز مبتنی بر (( تثلیث معرفت )) است مقصود از این تثلیث ، جمع آمدن خرد ، ذوق و ایمان یا طبیعت و ماورای طبیعت و عقلانیت با یکدیگر است. آنگونه که مظاهر عقل و تجربه را به جوهره ی قدسی (Divinity) الهی پیوند می دهد و در آثار فکری و ذوقی و اجتهادی او صورت ظهور می یابد.

 

مقدمه دکتر محمد یوسف نیری بر کتاب قوائم الأنوار و طوالع الاسرار